水蔘 (Thủy sâm), 白蔘 (Bạch sâm), 太極蔘 (Thái cực sâm), 紅蔘 (Hồng sâm), 黑蔘 (Hắc sâm) loại nào tốt nhất

Thủy sâm (水蔘)

Còn gọi là nguyên sâm, là nhân sâm Hàn Quốc (Cao Ly) tươi chưa qua bất kỳ công đoạn chế biến nào. Do không qua xử lý nên chứa 70–80% là nước, thời gian bảo quản rất ngắn, để ngăn mát tủ lạnh chỉ giữ được khoảng 1 tuần.

Bạch sâm (白蔘)

Là nhân sâm tươi được gọt vỏ, sau đó phơi nắng hoặc sấy khô. Thường sử dụng sâm Cao Ly 4–5 năm tuổi.
Bạch sâm chứa 22 loại ginsenoside với hàm lượng 3,16%.
Do không trải qua hấp – chưng, bạch sâm vẫn giữ được 7 loại ginsenoside đặc trưng: Rb1, Rb2, Rc, Rd, R1, R2, Ro.

Thái cực sâm (太極蔘)

Được tạo thành bằng cách rửa sạch thủy sâm, sau đó ngâm trong nước nóng trong thời gian nhất định và đem sấy khô.
Bên ngoài có màu trắng, bên trong đỏ nâu.
Thuộc tính nằm giữa bạch sâm và hồng sâm, mang đặc điểm của cả hai loại.
Phù hợp cho người có thể chất nóng, hàm lượng và hiệu quả của ginsenoside cao hơn bạch sâm.

Hồng sâm (紅蔘)

Được làm từ thủy sâm chất lượng tốt giữ nguyên vỏ, sau đó hấp chín và sấy khô. Thường là sâm 6 năm tuổi, phân cấp: Thiên – Địa – Lương – Thiết – Vĩ.
Sau khi hấp, nhân sâm chuyển sang vỏ đỏ nâu hoặc vàng nâu, ruột đỏ nâu.
Nguyên nhân là tinh bột trong sâm bị hồ hóa khi hấp – sấy, chuyển từ dextrin trắng → dextrin đỏ, tạo màu đỏ đặc trưng.

Hồng sâm có 38 loại ginsenoside với hàm lượng 7,47%, gấp đôi bạch sâm.
Do quá trình hấp, thành phần ginsenoside thay đổi, sinh ra 13 loại đặc trưng như: Rh2, Rs1, Rs2, Rs3, Rf2, Rg2, Rg3, Rh1, R4, Rh4, Rg5, Rg6, F4 và hợp chất maltol độc quyền.

Hắc sâm (黑蔘)

Làm từ thủy sâm chất lượng cao giữ nguyên vỏ, trải qua 9 lần hấp – 9 lần sấy, với quy trình cực kỳ công phu. Thường sử dụng sâm Cao Ly 6 năm tuổi.
Bên ngoài màu đen, ruột nâu đậm.

Hắc sâm có đến 55 loại ginsenoside.
Nhờ chế biến ở nhiệt độ thấp trong thời gian dài, hoạt chất tăng mạnh, đặc biệt các thành phần Rg3, Rg5, Rh2, Rk1 tăng gấp nhiều lần.
Hắc sâm dễ hấp thu hơn, vị bớt đắng, tính ôn bổ mà không gây nóng, giá trị dinh dưỡng rất cao.
Hiện nay tại Hàn Quốc chỉ có một vài công ty sở hữu công nghệ sản xuất hắc sâm; ngay cả Cheong Kwan Jang (Jung Kwan Jang) cũng chưa thể sản xuất được loại hắc sâm đạt trình độ cao nhất.

Kết luận

Nhân sâm – “Vua của trăm loại thảo mộc” – từ xưa đã là thượng phẩm dưỡng khí, bổ khí.
Trong đó, hắc sâm được xem là đỉnh cao của mọi loại sâm.

Nếu xét theo giá trị dinh dưỡng, thứ tự cao thấp như sau:

>>>>Hắc sâm > Hồng sâm > Thái cực sâm > Bạch sâm > Thủy sâm